uit de Stem van de Stilte: wijsheid/volmaaktheid

De leerling zegt:

Leraar, wat moet ik doen om tot wijsheid te komen?

Wijze, wat om volmaaktheid te verwerven?

Zoek naar de paden. Maar, lanoe, wees rein van hart voordat u aan uw reis begint. Leer, voordat u uw eerste stap zet, het werkelijke van het bedrieglijke te onderscheiden, het steeds voorbijgaande van het eeuwigdurende. Leer vooral verschil te zien tussen verstandelijke kennis en zielenwijsheid, tussen de ‘leer van het oog’ en die van het ‘hart’.

Ja, onwetendheid is als een gesloten vat zonder frisse lucht; de ziel een vogel die daarin gevangen zit. Hij zingt niet en kan zich niet verroeren, slechts stil en verstijfd zit de zanger en sterft van uitputting.

Maar zelfs onwetendheid is beter dan verstandelijke kennis als er geen zielenwijsheid is om haar te verlichten en te leiden.

De zaden van wijsheid kunnen in een bedompte ruimte niet ontkiemen en groeien. Om te leven en ervaring op te doen heeft het denken ruimte en diepte nodig en aanwijzingen om zich op te trekken tot de diamanten ziel. Zoek deze aanwijzingen niet in het rijk van maya, maar verhef u boven illusies, zoek het eeuwige en onveranderlijke , wantrouw de bedrieglijke ingevingen van de verbeelding.

Want het denken is als een spiegel; bij het weerkaatsen verzamelt het stof. Het heeft de zachte ademtocht van zielenwijsheid nodig om het stof van onze illusies weg te blazen. Tracht, beginneling, uw denken en ziel één te laten worden.

Vermijd onwetendheid en vermijd eveneens illusie. Wend uw gelaat af van de misleidingen van de wereld; wantrouw uw zintuigen, ze zijn onbetrouwbaar. Maar zoek binnenin uw lichaam – het heiligdom van uw gewaarwordingen – in het onpersoonlijke naar de ‘eeuwige mens’; en als u die heeft ontdekt, zie naar binnen: u bent Boeddha.

Vermijd lof, toegewijde leerling. Lof leidt tot zelfbedrog. Uw lichaam is niet het zelf, uw zelf heeft op zichzelf geen lichaam, en lof noch verwijten hebben invloed erop. Zelfgenoegzaamheid, discipel, is als een hoge toren die door een hooghartige dwaas is beklommen. Daar zit hij in trotse eenzaamheid, door niemand opgemerkt dan door zichzelf.

Schijngeleerdheid wordt door de wijzen verworpen en door de goede wet naar alle windstreken verstrooid. Haar wiel wentelt voor allen, voor bescheiden en voor hoogmoedige mensen. De ‘leer van het oog’ is voor het volk, de ‘leer van het hart’ voor de uitverkorenen. Eerstgenoemden herhalen trots: ‘Zie, ik weet’; de anderen, zij die in nederigheid wijsheid hebben vergaard, erkennen op zachte toon, ‘aldus heb ik gehoord’.

‘Grote zifter’ is de naam van de ‘leer van het hart’, discipel.

Het wiel van de goede wet wentelt snel. Het maalt dag en nacht. Het scheidt het waardeloze kaf van het gouden koren, het afval van het meel. De hand van karma leidt het wiel; de wentelingen geven het kloppen van het karmische hart aan.

Ware kennis is het meel, schijngeleerdheid het kaf. Als u het brood van wijsheid wilt eten, moet u het meel kneden met de heldere wateren van amrita*. Maar als u het kaf zou kneden met de dauw van maya, kunt u alleen voedsel maken voor de zwarte duiven van de dood, de vogels van geboorte, verval en verdriet.

*Onsterfelijkheid.

Indien men u zegt dat u om arhan te worden moet ophouden alle wezens lief te hebben – zeg hun dat ze liegen.

Als men u zegt dat u om bevrijd te worden uw moeder moet haten en uw zoon negeren; dat u uw vader moet verstoten en hem ‘huishouder’ noemen; dat u alle medelijden met mens en dier moet opgeven – zeg hun dat hun woorden onwaar zijn.

Dit is de leer van de tirthika’s*, de ongelovigen.

*Brahmaanse asceten.

Als men u leert dat zonde ontstaat uit handelen en gelukzaligheid uit volstrekt niet-handelen, zeg hun dat ze dwalen. Het stopzetten van het menselijk handelen, en het bevrijden van het denken uit de slavernij door op te houden zonden en fouten te begaan, zijn niet weggelegd voor ‘deva-ego’s’†. Zo luidt ‘de leer van het hart’.

†Het reïncarnerende ego.

De dharma van het ‘oog’ is de belichaming van het uiterlijke en het niet-bestaande.

 De dharma van het ‘hart’ is de belichaming van bodhi*, het bestendige en eeuwigdurende.

*Ware, goddelijke wijsheid.

De lamp brandt helder als pit en olie schoon zijn. Om die schoon te maken is een reiniger nodig. De vlam voelt het reinigingsproces niet. ‘De takken van een boom worden door de wind heen en weer geschud; de stam blijft onbewogen.’

Zowel handelen als niet-handelen kunnen in u plaatsvinden; uw lichaam volop in beweging, uw denken kalm, uw ziel zo helder als een bergmeer.

Wilt u een yogi van de ‘tijdcyclus’ worden?

Geloof dan niet, lanoe, dat het verblijven in donkere wouden, in trotse afzondering en gescheiden van de mensen; geloof niet dat het leven van wortels en planten, dat dorst gelest met sneeuw van de grote bergketen; geloof niet, toegewijde leerling, dat dit u naar het doel zal leiden: de uiteindelijke bevrijding.

Denk niet dat het breken van uw beenderen, het verscheuren van uw vlees en spieren u met uw ‘stille zelf’ zal verenigen. Denk niet, slachtoffer van uw schaduwen, dat uw plicht tegenover de natuur en de mens is volbracht als de zonden van uw grove vorm zijn overwonnen.

De gezegenden hebben dat soort handelen van weinig betekenis geacht. De Leeuw van de Wet, de Heer van Barmhartigheid*, die de ware oorzaak van het menselijk lijden heeft begrepen, keerde zich dadelijk af van een aangenaam maar zelfzuchtig verblijf in de stille wildernis. Van aranyaka werd hij de leraar van de mensheid. Nadat Julai het nirvana was ingegaan, predikte hij op de bergen en in de vlakten en hield toespraken in de steden tot deva’s, mensen en goden.16

*Boeddha.

Zaai liefderijke daden en u zult de vruchten ervan oogsten. Door het niet-verrichten van een barmhartige daad, verricht men een daad die neerkomt op een doodzonde. Zo spreekt de wijze.

Zult u zich van handelen onthouden? Op die manier zal uw ziel haar vrijheid niet verwerven. Om nirvana te bereiken moet men tot zelfkennis komen, en zelfkennis is het kind van liefdevolle daden.

Heb geduld, kandidaat, als iemand die niet bang is voor mislukking, niet streeft naar succes. Vestig de blik van uw ziel op de ster waarvan u een straal bent, de fonkelende ster die schijnt in de lichtloze diepten van het eeuwige zijn, de grenzeloze velden van het onbekende.

Volhard als iemand die eeuwig zal blijven bestaan. Uw schaduwen leven en verdwijnen; wat in u eeuwig zal leven, wat in u weet, omdat het kennis zelf is, behoort niet tot het voorbijgaande leven: het is de mens die was, die is en zal zijn, en voor wie het uur nooit zal slaan.

Uit de Stem van de Stilte (H.Blavatsky)